آیا تا به حال در مورد فرآیندی که هنگام ارسال رمزارز به اقتصاد کریپتو رخ می‌دهد سؤال کرده‌اید؟ تراکنش‌های روی زنجیره به عنوان عملیات اساسی شبکه‌های بلاکچین برای ارائه تراکنش‌های شفاف، امن و تغییرناپذیر عمل می‌کنند.

اما آنها واقعاً چگونه کار می‌کنند و چرا گاهی اوقات بیشتر از حد انتظار طول می‌کشند؟

نمی‌توانیم انکار کنیم که فناوری بلاکچین با امکان انجام تراکنش‌های امن، باز و توزیع‌شده، بخش مالی را متحول کرده است. این مقاله تراکنش‌های روی زنجیره را از جنبه‌های مختلف از جمله تعریف و عملکرد آنها و همچنین مزایا و معایب و کاربرد عملی آنها بررسی می‌کند.

بیایید با درک مفهوم واقعی تراکنش‌های روی زنجیره شروع کنیم.

تراکنش‌های روی زنجیره چیست؟

یک تراکنش روی زنجیره در رمزارزها تراکنشی است که مستقیماً روی بلاکچین ثبت می‌شود. هر مرحله از تراکنش - تأیید، تصدیق و ذخیره‌سازی - در شبکه بلاکچین انجام می‌شود.

معمولاً شرکت‌کنندگان شبکه، چه از طریق ماینرها (در اثبات کار) یا اعتبارسنج‌ها (در اثبات سهام)، هر تراکنش را تأیید می‌کنند. پس از تأیید، تراکنش به طور دائم در سوابق بلاکچین ثبت می‌شود.

تراکنش تأییدشده سپس روی بلاکچین ذخیره می‌شود که آن را دائمی و قابل دسترس عموم می‌کند.

هر تراکنش معمولاً شامل موارد زیر است:

آدرس کیف پول فرستنده و گیرنده
مقدار تراکنش
کارمزد شبکه (پرداخت شده به ماینرها یا اعتبارسنج‌ها برای پردازش)
شناسه تراکنش منحصر به فرد (TXID) برای پیگیری

سرعت و هزینه‌های تراکنش معمولاً به ازدحام بلاکچین، حجم تراکنش‌ها و شبکه مورد استفاده بستگی دارد. برخلاف برخی بلاکچین‌ها که تراکنش‌های ارزان‌تر و سریع‌تری دارند، اکثر آنها مشکلات مقیاس‌پذیری دارند که از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر متفاوت است.

ویژگی‌های کلیدی تراکنش‌های روی زنجیره

تغییرناپذیر

پس از ثبت در فناوری بلاکچین، تراکنش‌ها قابل ویرایش یا حذف نیستند.
امنیت را تضمین می‌کند و از تقلب جلوگیری می‌کند.
از تکنیک‌های هش کریپتوگرافی و اجماع استفاده می‌کند.

غیرمتمرکز

به جای یک مرجع مرکزی، توسط شبکه‌ای پراکنده از نودها تأیید می‌شود.
استفاده از بانک‌ها و سایر واسطه‌های شخص ثالث را ممنوع می‌کند.
از تکنیک‌های PoW و PoS برای اجماع استفاده می‌کند.
امنیت را افزایش می‌دهد و از سانسور جلوگیری می‌کند.

شفاف

تراکنش‌ها در بلاکچین عمومی قابل مشاهده هستند.
مسئولیت‌پذیری و اعتماد را در میان کاربران تضمین می‌کند.
کاربران ناشناس می‌مانند در حالی که داده‌های تراکنش در دسترس است.
بلاکچین‌های خصوصی ممکن است دسترسی به اطلاعات تراکنش را محدود کنند.

نیازمند کارمزد شبکه

کاربران باید کارمزد تراکنش را به اعتبارسنج‌ها یا ماینرها پرداخت کنند.
کارمزدها به ازدحام شبکه، اندازه تراکنش و اولویت بستگی دارند.
هزینه‌های بالاتر به پردازش سریع‌تر کمک می‌کنند، در حالی که کارمزدهای کمتر ممکن است باعث تأخیر شوند.
به حفظ امنیت و عملیات شبکه کمک می‌کند.

زمان‌بر:

تراکنش‌ها قبل از نهایی شدن نیاز به تأیید دارند.
زمان تأیید به ازدحام شبکه و هزینه‌های تراکنش بستگی دارد.
هزینه‌های بالاتر منجر به تأییدهای سریع‌تر می‌شود.
زمان‌بندی بلوک‌ها بین بلاکچین‌ها متفاوت است

تراکنش‌های روی زنجیره چگونه کار می‌کنند؟

مرحله 1: شروع تراکنش

کاربر یک تراکنش روی زنجیره را با ارسال بیت‌کوین از کیف پول خود به آدرس کیف پول دیگر آغاز می‌کند. این معامله شامل موارد زیر است:

آدرس عمومی فرستنده
آدرس عمومی گیرنده
مقدار در حال انتقال
کارمزد تراکنش

مرحله 2: پخش در شبکه

پس از انجام یک تراکنش، برای بارگذاری به شبکه بلاکچین ارسال می‌شود. در این مرحله، تراکنش در یک استخر حافظه موقت (مم پول) که محل نگهداری موقت تراکنش‌های در انتظار است، باقی می‌ماند.

مرحله ۳: اعتبارسنجی و تایید

ماینرها (یا اعتبارسنج‌ها) تراکنش را با موارد زیر تایید می‌کنند:
تایید اینکه فرستنده موجودی کافی دارد.
بررسی صحت داده‌های تراکنش.
افزودن تراکنش به یک بلاک.
پس از افزوده شدن به بلاک و اعتبارسنجی، تراکنش تایید شده و بخشی از بلاکچین می‌شود. زمان تایید بر اساس متغیرهایی مانند ازدحام شبکه و روش‌های اجماع بلاکچین متفاوت است.

مرحله ۴: نهایی‌سازی تراکنش

پس از چندین تایید، تراکنش برگشت‌ناپذیر تلقی شده و به طور کامل در بلاکچین ایمن می‌شود.

مزایای تراکنش‌های درون زنجیره‌ای

امنیت

تراکنش‌های درون زنجیره‌ای توسط شبکه‌ای غیرمتمرکز از نودها تایید می‌شوند که آنها را بسیار امن می‌سازد. استفاده از هش‌های رمزنگاری و فرآیندهای اجماع (مانند اثبات کار یا اثبات سهام) از اقدامات متقلبانه مانند خرج دوباره جلوگیری می‌کند.

از آنجا که هیچ نهاد واحدی کنترل شبکه را در دست ندارد، در برابر تلاش‌های هک و دستکاری مقاوم است. امنیت تراکنش‌های بلاکچین، یکپارچگی و اعتبار تبادلات پولی و داده‌ها را تضمین می‌کند.

شفافیت

شبکه‌های بلاکچین عمومی یک دفتر کل باز را نگهداری می‌کنند که همه تراکنش‌ها می‌توانند توسط هر کسی مشاهده شوند. این سطح از شفافیت اعتماد را در میان کاربران تقویت می‌کند، زیرا سوابق تراکنش‌ها نمی‌توانند پنهان یا تغییر داده شوند.

کسب‌وکارها و سازمان‌ها می‌توانند از بلاکچین برای ترویج پاسخگویی در تراکنش‌های مالی و ردیابی زنجیره تامین استفاده کنند. در حالی که جزئیات تراکنش‌ها توسط همه قابل مشاهده است، هویت کاربران پشت یک نام مستعار پنهان می‌شود که ترکیبی از حریم خصوصی و شفافیت را تضمین می‌کند.

تغییرناپذیری

تراکنشی که به بلاکچین اضافه می‌شود نهایی است و به هیچ وجه نمی‌تواند تغییر، لغو یا حذف شود. این ویژگی بلاکچین احتمال تقلب، تغییرات غیرمجاز و فساد داده‌ها را کاهش می‌دهد.

این امر دقت تاریخی را حفظ می‌کند و بلاکچین را به گزینه‌ای عالی برای تراکنش‌های مالی، نگهداری سوابق و قراردادهای دیجیتال تبدیل می‌کند. کسب‌وکارها و نهادهای حقوقی می‌توانند برای حسابرسی و رعایت مقررات به سوابق تغییرناپذیر اعتماد کنند.

غیرمتمرکز بودن

معاملات درون زنجیره‌ای نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها، پردازشگران پرداخت یا مراجع شخص ثالث را کاهش می‌دهند. معاملات مستقیماً بین طرفین درگیر انجام می‌شود و موارد فوق را حذف کرده و مشکلات ناشی از کنترل متمرکز را کاهش می‌دهد. همراه با این سیستم‌ها، غیرمتمرکزسازی به افراد اجازه می‌دهد بدون نیاز به بانک به خدمات مالی دسترسی پیدا کنند که به دموکراتیزه شدن امور مالی کمک می‌کند.

همچنین از صدور جلوگیری می‌کند و تضمین می‌کند که معاملات توسط یک شرکت یا دولت واحد کنترل نمی‌شوند.

محدودیت‌های تراکنش‌های درون زنجیره‌ای

کارمزد تراکنش

تراکنش‌های درون زنجیره‌ای نیازمند پرداخت کارمزد شبکه توسط کاربران هستند که به ماینرها یا اعتبارسنج‌هایی که تراکنش‌ها را پردازش و تایید می‌کنند، پرداخت می‌شود. این هزینه‌ها بسته به عواملی مانند ازدحام شبکه، حجم تراکنش و فناوری بلاکچین متغیر است.

در زمان‌های اوج استفاده، کارمزد تراکنش می‌تواند بسیار بالا شود و میکروتراکنش‌ها یا انتقال‌های مکرر را پرهزینه کند. برخی شبکه‌های بلاکچین مانند بیت‌کوین و اتریوم با افزایش تقاضا دچار افزایش هزینه می‌شوند که باعث می‌شود کاربران برای پردازش سریع‌تر با ارائه کارمزد بیشتر رقابت کنند.

در حالی که سیستم‌های جدیدتر بلاکچین تلاش می‌کنند هزینه‌ها را کاهش دهند، اما همچنان هزینه‌ای اساسی برای انجام تراکنش‌های درون زنجیره‌ای باقی می‌ماند.

زمان پردازش

مانند اکثر پرداخت‌های دیجیتال، تراکنش‌های درون زنجیره‌ای زمان‌بر هستند، بنابراین کاربران باید منتظر اثبات تأیید و تایید باشند تا در زنجیره تسویه شوند. تراکنش‌ها در این شکل به صورت آنی عمل نمی‌کنند.

بستگی به میزان شلوغی هر شبکه، اندازه بلاک و تعداد تراکنش‌های در صف انتظار برای پردازش دارد. این موارد به شدت بر هر تراکنش فردی تأثیر می‌گذارند.

برای بلاکچین‌های اثبات کار (PoW) مانند بیت‌کوین، زمان متوسط بلاک حدود 10 دقیقه است. در مواردی که کاربران زیادی در شبکه هستند، ممکن است مجبور شوید بیشتر از حد انتظار منتظر بمانید.

راه‌حل‌هایی از طریق اثبات سهام (PoS) و مقیاس‌پذیری لایه 2 بر کوتاه کردن زمان لازم برای اجرای تراکنش‌ها تمرکز دارند.

مشکلات مقیاس‌پذیری

ماهیت غیرمتمرکز اکثر بلاکچین‌ها به این معنی است که آنها در پردازش کارآمد حجم بالایی از تراکنش‌ها با مشکل مواجه می‌شوند. بیایید دوباره بیت‌کوین را در نظر بگیریم. محدودیت اندازه بلاک آن 1MB است که تعداد تراکنش‌ها در یک بلاک را محدود می‌کند و در نتیجه منجر به ازدحام می‌شود.

و همه ما مشکلات مقیاس‌پذیری که شبکه اتریوم را تحت تأثیر قرار داد و عملاً در طول فروش‌های بزرگ NFT یا رویدادهای DeFi آن را منجمد کرد را به یاد داریم. این همیشه منجر به زمان پاسخ کندتر و قیمت‌های بسیار بالا برای گس می‌شود. آنها به دنبال راه‌هایی برای دستیابی به مقیاس‌پذیری عالی با استفاده از راه‌حل‌های لایه 2 مانند شبکه لایتنینگ و آپتیمیستیک رولاپس و همچنین شاردینگ بلاکچین هستند. با این حال، چالش بزرگتر برای توسعه بلاکچین در حل مشکل مقیاس‌پذیری با خطر از دست دادن غیرمتمرکز بودن و امنیت نهفته است.

کاربردهای دنیای واقعی تراکنش‌های روی زنجیره

پرداخت‌های رمزارزی

اجازه دهید جامعه معتادان به مواد مخدر با رمزارزها مانند بیت‌کوین، اتریوم یا کوین‌های دلاری مانند USDT پرداخت و دریافت کنند.

این پرداخت‌ها شامل خدمات واسطه‌هایی مانند کارگزاران یا موسسات بانکی نمی‌شود که این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند تا بدون نیاز به واسطه با یکدیگر معامله کنند. پرداخت‌های انجام شده با استفاده از بلاکچین نسبت به اکثر سیستم‌ها در سراسر مرزها آسان‌تر و در دسترس‌تر هستند و بنابراین انتخاب بهتری هستند. آنها همچنین امن‌تر و شفاف‌تر هستند. کسب و کارها همراه با افراد اکنون قادر به استفاده از رمزارزها برای پرداخت کالاها و خدمات، پرداخت حقوق و حتی انجام حواله هستند. همه اینها هزینه و زمان مورد نیاز برای انجام این تراکنش‌ها را به شدت کاهش می‌دهند.

قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند، قراردادهایی هستند که به طور خودکار شرایط و ضوابط خود را پس از برآورده شدن شرایط مشخص شده اجرا می‌کنند. علاوه بر این، این شرایط به صورت کد تعریف می‌شوند. این قراردادها نیاز به واسطه شخص ثالث را از بین می‌برند. این نه تنها به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند بلکه احتمال خطای انسانی را نیز کاهش می‌دهد. آنها معمولاً در برنامه‌های مختلف از جمله توافقات حقوقی، تراکنش‌های مالی و برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) استفاده می‌شوند.

به عنوان مثال، در املاک و مستغلات، یک قرارداد هوشمند می‌تواند انتقال املاک را بلافاصله پس از دریافت پرداخت ساده کند. در بازی‌ها و NFTها، آنها مالکیت و انتقال دارایی‌ها را به طور آشکار مدیریت می‌کنند.

مدیریت زنجیره تأمین

تراکنش‌های روی زنجیره در ثبت اقلام تأمین و اعتبارسنجی عملیات که تضمین کننده ردیابی و اعتماد است، بسیار مهم هستند.

کسب و کارها از بلاکچین برای ثبت تمام مراحل در چرخه عمر محصول از خرید مواد اولیه تا تحویل برای کاهش تقلب و جعل استفاده می‌کنند.

بلاکچین با ارائه داده‌های مربوط به حمل و نقل و تراکنش‌ها به صورت آنی، کارایی و پاسخگویی اعتماد را در صنایع مختلف مانند ایمنی مواد غذایی، داروسازی و کالاهای لوکس فراهم می‌کند.

تلاش‌های IBM و والمارت را برای افزودن بلاکچین به زنجیره تأمین خود برای ردیابی محصولات غذایی برای افزایش ایمنی در نظر بگیرید.

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)

تراکنش‌های روی زنجیره، برنامه‌های DeFi را که امکان انجام خدمات بدون مراجعه به بانک یا شرکت سنتی را فراهم می‌کنند، تقویت می‌کنند. با استفاده از سیستم‌های DeFi، افراد می‌توانند در شبکه‌های بلاکچین مانند اتریوم و بایننس اسمارت چین، وام بگیرند، سرمایه‌گذاری کنند، استیک کنند و معامله کنند.

قراردادهای هوشمند امن‌تر از حالت عادی هستند و اجازه می‌دهند معاملات بدون نیاز به یک مرجع مرکزی برای تأیید یا تصدیق آنها اجرا شوند. نمونه‌هایی از سیستم‌های نوع DeFi شامل یونی‌سواپ که یک صرافی غیرمتمرکز است، آوه که یک پروتکل وام‌دهی است و سیستم‌های تیلینگ که به معتادان اجازه می‌دهد با تأمین نقدینگی، به نقدینگی دست یابند.

نتیجه‌گیری

یکی از مهم‌ترین کریدورهای بلاکچین، معاملات روی زنجیره است که امکان انتقال امن دارایی‌های دیجیتال را فراهم می‌کند. این سیستم مزایایی مانند ارائه سطح بالایی از امنیت و غیرمتمرکز بودن دارد، اما از مشکلات هزینه و مقیاس‌پذیری نیز رنج می‌برد. درک نحوه کارکرد بلاکچین به افراد و شرکت‌ها امکان می‌دهد از فناوری آن با موفقیت استفاده کنند.

سؤالات متداول

س: اصطلاح انتقال رمزارز بین کیف پول‌ها یا حساب‌ها در یک بلاکچین چیست؟

ج: این روش به عنوان تراکنش روی زنجیره شناخته می‌شود. هر زمان که بیت‌کوین را منتقل می‌کنید، آن تراکنش پس از تأیید توسط تأییدکننده اختصاصی و ورود به دفتر کل بلاکچین، یک تراکنش "روی زنجیره" در نظر گرفته می‌شود.

تراکنش‌های خارج از زنجیره نیازی به تأیید از طریق بلاکچین ندارند و بنابراین سریع‌تر هستند؛ با این حال از آنجا که پاسخگویی ندارند، می‌توانند ناامن باشند. تراکنش‌های روی زنجیره، در حالی که امن‌تر و پاسخگوتر هستند، نیاز به کارمزد اضافی دارند و پردازش آنها زمان بیشتری طول می‌کشد.

س: چرا تراکنش‌های روی زنجیره نیاز به کارمزد شبکه دارند؟

پاسخ: کارمزد شبکه به ماینرها یا اعتبارسنج‌ها برای تأیید و محافظت از تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین پرداخت می‌شود.

سوال: اگر یک تراکنش روی زنجیره تأیید نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

پاسخ: اگر یک تراکنش روی زنجیره به دلیل ازدحام شبکه یا کارمزد ناکافی هرگز انجام نشود، ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا انجام شود یا به طور کلی از شبکه ناپدید شده و در حالت بلاتکلیفی باقی بماند.

تراکنش‌های درون زنجیره‌ای: توضیح نحوه عملکرد بلاکچین، مزایای اصلی، چالش‌ها و موارد کاربردی