منظور از استیکینگ در حوزۀ رمزارزها چیست؟

استیکینگ روشی برای به گردش انداختن رمزارز و کسب پاداش است.

اگر در رمزارزها سرمایه‌گذاری کنید، اصطلاح استیکینگ را زیاد خواهید شنید. بسیاری از رمزارزها از استیکینگ برای تأیید تراکنش‌ها و فراهم آوردن فرصتی برای اعضاء جهت کسب سود از دارایی‌های‌شان استفاده می‌کنند.

و استیکینگ رمزارز دقیقاً به چه معناست؟ استیکینگ رمزارز مستلزم استفاده از دارایی‌های رمزارزی برای تأیید تراکنش‌ها و حفظ شبکۀ بلاک‌چین است.

این روش با رمزارزهایی کار می‌کند که تراکنش‌ها را به روش اثبات سهام مدیریت می‌کنند. در مقایسه با الگوی قبلی که اثبات کار بود، این گزینۀ بهینه‌تری از لحاظ انرژی است. برای اثبات کار، وجود دستگاه‌های ماینینگی که از توان محاسباتی برای حل مسائل ریاضی استفاده می‌کنند ضروری است.

از آن‌جایی که برخی رمزارزهای خاص نرخ‌ بهرۀ رضایت‌بخشی را برای استیکینگ پیشنهاد می‌دهند، استیکینگ می‌تواند روش فوق‌العاده‌ای برای استفاده از رمزارز جهت ایجاد درآمد غیرفعال باشد. پیش از این‌که کارتان را به‌طور کامل و دقیق شروع کنید ضروری است نحوۀ استیکینگ رمزارز را متوجه شوید.

نحوۀ استیکینگ چگونه است؟

استیکینگ تنها از طریق مکانیسم اجماع اثبات سهام میسر است؛ این مکانیسم، تکنیکی است که توسط بعضی از بلاک‌چین‌ها برای انتخاب اعضای قابل اعتماد و اعتبارسنجی بلوک‌های داده‌ای جدیدی که به شبکه اضافه شده‌اند، استفاده می‌شود.

این‌که از اعضای شبکه — که ولیدیتورها یا «استِیکرها» نامیده می‌شوند — بخواهیم مقدار مشخصی از توکن‌ها را خریداری کنند و در جایی امن نگه دارند، رفتاری فریب‌کارانه و ناپسند است. اگر توکن بومیِ مربوط به این بلاک‌چین به‌واسطۀ عملی مجرمانه به خطر بیوفتد، احتمالاً ارزش خود را از دست خواهد داد و مسئولین این امر نیز احتمالاً پول‌شان را از دست خواهند داد.

برای تضمین این‌که اعتباردهندگان صادقانه عمل می‌کنند و حداکثر منافع شبکه را در نظر می‌گیرند، سهم‌شان این است که «در سود و زیان شریک باشند». پاداش اعتباردهندگان، پرداخت کوین بومی به‌خاطر تعهدشان است. هرچه سرمایه‌گذاری‌شان بیشتر باشد، فرصت‌شان برای پیشنهاد بلوک جدید و درو کردن سودها بیشتر است. در مجموع، هرچه ارز بیشتری استیک کرده باشید، احتمال عملکرد صادقانه‌تان بیشتر خواهد بود.

نیازی نیست کل استیک متشکل از سکه‌های یک نفر باشد. در بیشتر اوقات، اعتباردهندگان یک استخر استیکینگ دارند و پول را از چندین توکن‌دار از طریق تفویض اختیار (عمل کردن از جانب دیگران) یا همان دلیگیت کردن جمع‌آوری می‌کنند و بدین ترتیب، موانع ورود به استیکینگ را برای کاربران بیشتری از میان برمی‌دارند. هر مالکی می‌تواند با دادن سکه‌هایش به مدیران استخرهای استیکینگ (کسانی که عمل پرزحمت تأیید تراکنش‌ها در بلاک‌چین را بر عهده دارند)، در فرایند استیکینگ شرکت کند.

ممکن است اعتباردهندگان بابت تخلفات کوچک، مانند آفلاین ماندن برای مدت طولانی، جریمه شوند و شاید حتی از فرایند اجماع تعلیق شوند و پول نقدشان جهت حفظ کنترل از بین برود. مورد ذکرشدۀ آخر «اسلشینگ» نام دارد. اگرچه امر متداولی نیست اما در برخی بلاک‌چین‌ها، از جمله پولکادات و اتریوم، رخ داده است.

هر بلاک‌چینی مجموعۀ قوانین خاص خودش را برای اعتباردهندگان دارد. برای مثال، حداکثر تعداد اعتباردهندگان در شبکۀ ترا 130 نفر است. هر اعتباردهندۀ پروتکلِ اثبات سهام اتریوم (که قبلاً با نام اتریوم 2.0 شناخته می‌شد) باید حداکثر 32 واحد اتر را، که امروزه ارزش آن بیشتر از 100,000 دلار است، استیک کند.

چه دارایی‌های دیجیتالی برای سرمایه‌گذاری در دسترس هستند؟

همان‌طور که پیشتر توضیح داده شد، استیکینگ تنها با رمزارزهایی قابل اجرا است که به بلاک‌چین‌هایی متصل هستند که از روش اجماع اثبات سهام استفاده می‌کنند.

معروف‌ترین رمزارزهایی که می‌توانید در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید اتریوم (ETH) است.

• کاردانو (ADA)
• سولانا (SOL)
• لونا (LUNA)
• آوالانچ (AVAX)
• پولکادات (DOT)

از آن‌جایی که اتریوم اکنون هم «قابلیت استخراج» و هم «قابلیت استیکینگ» را دارد، در موقعیت منحصربه‌فردی قرار دارد.

دومین رمزارز بزرگ از لحاظ ارزش بازار، تغییر دادن از سیستم بلاک‌چینِ اثبات کار به سیستم اثبات سهام است و منظور از آن این است که هر دو روش اعتبارسنجی به طور همزمان فعال هستند.

اما در نهایت، زمانی که سیستم دوم — که فناوری بهینه‌تری از لحاظ انرژی دارد — کنترل را به دست بگیرد، ماینینگ اتر به‌تدریج حذف می‌شود.

چرا قابلیت استیکینگ فقط در برخی از رمزارزها وجود دارد؟

در این‌جا موضوع تخصصی‌تر می‌شود. برای مثال، استیکینگ در زمان استفاده از بیت‌کوین ممنوع است. اگر کمی اطلاعات پیش‌زمینه داشتید در درک علت این امر به شما کمک می‌کرد.

غیرمتمرکز بودن، یا به عبارتی فقدان یک مرجع متمرکز، یکی از ویژگی‌های رمزارزها است. پس چگونه ممکن است تمامی کامپیوترهای موجود در یک شبکۀ غیرمتمرکز، بدون این‌که یک موجودیت متمرکز مثل بانک یا شرکت کارت اعتباری راه‌حلی در اختیارشان قرار دهد، به نتیجۀ درست می‌رسند؟ از «مکانیسم اجماع» استفاده می‌کنند.

بعضی از رمزارزها مثل بیت‌کوین و اتریوم 1.0، از تکنیک اجماع که با نام اثبات کار شناخته می‌شود استفاده می‌کنند. این شبکه از اثبات کار برای حل مسائل استفاده می‌کند، مثلاً برای تأیید تراکنش‌های بین افراد ناشناس از اقصی نقاط جهان و حصول اطمینان از این‌که هیچ‌کس سعی نکند یک مقدار پول یکسان را دو بار خرج کند. «ماینرهای» سراسر جهان با هم در رقابتند تا اولین نفری باشند که یک چالش کریپتوگرافی را به‌عنوان بخشی از این فرایند حل می‌کنند. برندۀ چالش چند رمزارز می‌برد و همچنین امکان افزودن جدیدترین «بلوکِ» تراکنش‌های تأییدشده به بلاک‌چین را به‌دست می‌آورد.

اثبات کار روشی مقیاس‌پذیر برای بلاک‌چینی نسبتاً ابتدایی مثل بیت‌کوین است که همانند دفتر کل بانک، تراکنش‌های ورودی و خروجی را پیگیری می‌کند. اما زمانی که میزان فعالیت برای سیستم پیچیده‌تری مثل اتریوم بیش از حد زیاد باشد، ممکن است اثبات کار منجر به تنگناهایی شود، چراکه اتریوم تنوع گسترده‌ای از اپلیکیشن‌های مبتنی بر بلاک‌چین را دارد، از جمله کل دنیای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi). در نتیجه ممکن است زمان انجام تراکنش طولانی شود و هزینه‌ها افزایش یابند. 

چگونه استیکینگ را شروع کنید؟

برای شروع استیکینگ باید دارایی‌های دیجیتالی داشته باشید که بتوانند استیک شوند. اگر از قبل ارزی خریده باشید باید سکه‌ها را از صرافی یا اپلیکیشنی که از آن خرید کرده‌اید به حسابی که قابلیت استیکینگ داشته باشد انتقال دهید.

اکثر صرافی‌های بزرگ رمزارز مانند Coinbase، Binance و Kraken قابلیت‌های داخلی استیکینگ را روی پلتفرم‌های‌شان دارا هستند و بدین ترتیب، سرمایه‌گذاری وجوه را برای‌تان ساده می‌کنند.

اگر به‌دنبال تکنیکی برای به حداکثر رساندن سود خود هستید، بعضی از سایت‌ها در شناسایی بهترین نرخ‌های بهره برای دارایی دیجیتال شما تخصص دارند. Overtake یکی از سیستم‌هایی است که سرویس استیکینگ را ارائه می‌دهد.

لازم به ذکر است که هر سکه‌ای که به استخر استیکینگ انتقال می‌دهید در مالکیت شما باقی می‌ماند. اگرچه هر بلاک‌چینی اغلب دورۀ انتظار متفاوتی دارد (چند روز یا چند هفته)، اما همیشه می‌توانید دارایی‌های استیک‌شده‌تان را برداشت کنید.

همچنین می‌توانید به‌عنوان اعتباردهنده کار کنید و استخر استیکینگ‌تان را مدیریت کنید. برای اجرای مؤثر این امر نیاز به زمان، تلاش و منابع بسیار بیشتری دارید. برای شروع کار به‌عنوان اعتباردهنده در بعضی از بلاک‌چین‌ها باید ابتدا سرمایۀ کافی از استِیکرهای نماینده دریافت کنید.

مزایای استیکینگ چیست؟

بسیاری از مالکان باسابقۀ رمزارز معتقدند به‌جای این‌که دارایی‌های‌شان غیرفعال و بلااستفاده در کیف پول‌شان بمانند می‌توانند از استیکینگ به‌عنوان فرایندی برای به‌کارانداختن دارایی‌ها از طریق ایجاد پاداش استفاده کنند.

علاوه بر این، استیکینگ با افزایش سودمندی و امنیت، به پروژه‌های بلاک‌چینی تحت حمایت شما نیز کمک می‌کند. شما می‌توانید با استیکینگ بخشی از پول خود، امنیت و ظرفیت پردازش تراکنش‌های بلاک‌چین را افزایش دهید. (بعضی از پروژه‌ها نیز «توکن‌های حاکمیتی» را بین اعضای شرکت کننده توزیع می‌کنند تا بدین وسیله مالکان بتوانند به آپدیت‌های آتی پروتکل‌ها رأی دهند.)

ریسک‌های استیکینگ کدامند؟

گاهی اوقات استیکینگ مستلزم طی کردن دورۀ بلوکه‌شدن یا «وستینگ» است که در آن مدت نمی‌توانید رمزارزتان را انتقال دهید. این امر یک عیب محسوب می‌شود زیرا حتی اگر قیمت‌ها تغییر کنند قادر نخواهید بود توکن‌های استیک‌شده‌تان را طی این مدت مبادله کنید. بسیار ضروری است که پیش از استیک کردن، با تک‌تک استانداردها و قوانین استیکینگ برای هر پروژه‌ای که قصد مشارکت در آن را دارید، آشنا شوید.