هنگام بحث دربارۀ ارزهای بی‌پشتوانه، «ضرب‌کردن» (مینتینگ) یعنی خلق کوین های جدید، تبدیل آنها به ارز رسمی و تزریقشان به چرخۀ پولی. «استخراج» (ماینینگ) نیز به‌معنای استخراج فلزات گران‌بها یا دیگر مواد معدنی است. این عملیات معمولاً روی سنگ‌های معدنی انجام می‌شود. سنگ‌های معدنی استخراج‌شده مانند نقره و طلا را می‌توان برای ضرب سکه استفاده کرد. با مطالعۀ این مقاله خواهید فهمید در بحث رمزارزها، منظور از ماینینگ و مینتینگ چیست.
منظور از منیتینگ رمزارزها چیست؟
در دنیای رمزارزها، منظور از «مینتینگ» مجموعه فعالیت‌هایی است که ولیدیتورها برای خلق سکههای رمزارزی جدید انجام میدهند و در ازای آن جایزه دریافت میکنند. فعالیت‌های مذکور شامل تأیید بلوک‌های تراکنش، سنجش اصالت‌داده‌ها و ثبت آنها در بلاکچین می‌شوند. مینتینگ بر اساس پروتکل اثبات سهام انجام می‌شود. الگوریتم اثبات سهام، یکی از انواع الگوریتم‌های اجماعی است. در این الگوریتم برای صحت‌سنجی داده‌ها و تأیید بلوک‌های تراکنش از استیکینگ (نگهداری دارایی) استفاده میکنند. همان‌طور که ماینینگ [باید توسط شخص ثالث و در واقع] ماینرها انجام بشود، مینتینگ رمزارزها نیز برعهدۀ ولیدیتورها قرار دارد.
اگر کاربر می‌خواهد ولیدیتور بشود، باید مقداری از کوین های بومی همان بلاکچین را استیک کند تا واجد شرایط بشود. ساختار الگوریتم اثبات سهام به‌گونه‌ای است که ولیدیتورها بر اساس فرایندی خودکار، به‌صورت تصادفی انتخاب می‌شوند. هرچقدر کاربر کوین های بیشتری را استیک کند، بخت بیشتری برای ولدیتور شدن و در نتیجه، صحت‌سنجی تراکنشهای بلاکچین خواهد داشت. وظیفۀ ثبت و تأیید تک‌تک تراکنشهای انجام‌شده در شبکۀ بلاکچین برعهدۀ ولیدیتورها خواهد بود.
ممکن است طی فرایند مینتینگ، ولیدیتور پروتکل صحت‌سنجی بلوک‌های تراکنش را نقض کند. در این صورت ولیدیتور متخلف رمزارز استیک‌شده‌اش را از دست می‌دهد. کاربران هنگام انجام تراکنش در این شبکۀ باید کارمزد بپردازند. جایزۀ ولیدیتورها از محل همین کارمزدها تأمین می‌شود.
در جهان رمزارزها انواع دیگر دارایی را نیز مینت میکنند. از جملۀ این دارایی‌ها می‌توان به توکن‌ها، مثلاً توکن‌های غیرقابل معاوضه یا همان NFT، اشاره کرد. باید به خاطر سپارد که مینتینگ سکه با مینتینگ توکن تفاوت دارد. ان‌اف‌تی‌ها آفریده‌هایی دیجیتالی‌اند که در قالب توکن نگهداری می‌شوند. گسترۀ محتوایی ان‌اف‌تی‌ها بسیار پهناور است و آثار هنری، دارایی‌های دیجیتالی، گواهینامه‌ها، اطلاعات دیجیتالی نفیس، کارت‌های کلکسیونی و دیگر اموری این‌چنینی را در بر می‌گیرند. با توجه به مطالب بالا، شاید احساس‌کنید خلق ان‌اف‌تی در بلاکچین از طریق مینتینگ، منحصراً در اختیار ولیدیتورهاست؛ اما چنین برداشتی صحیح نیست: همه می‌توانند آفریده‌ها یا اسناد دیجیتالی‌شان را به‌صورت توکن در شبکۀ بلاکچین ذخیره کنند. هنگام بحث دربارۀ ان‌اف‌‌اتی، منظور از مینتینگ فرایند ذخیره‌سازی دارایی‌های دیجیتالی در یک بلاکچین مشخص است.
ماینینگ چیست؟
ماینینگ فرایند دیگری است. طی این فرایند کاربران شبکۀ بلاکچین، یا همان ماینرها، صحت بلوک‌های تراکنش را می‌سنجند، باعث حفظ امنیت شبکه می‌شوند و به ازای فعالیتشان، جایزه (رمزارز) دریافت میکنند. بر اثر ماینینگ، رمزارز ایجاد می‌شود و ماینرها به خاطر پایدار نگه‌داشتن شبکه جایزه دریافت میکنند.
به بیان ساده: ماینینگ فرایندی است که در بستر بلاکچین انجام می‌شود؛ هدف فرایند سنجش اعتبار تراکنش‌هایی است که در دفتر کل بلاکچین ثبت می‌شوند؛ برای انجام فرایند یادشده، ماینرها باید الگوریتم‌های پیچیده‌ای را حل کنند، بنابراین از قدرت پردازشی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بهره می‌گیرند؛ و نهایتاً ماینرها به‌ازای اعتبارسنجی بلوک‌های تراکنش (به‌صورت رمزارز) جایزه می‌گیرند.
هدف از ماینینگ اعتبارسنجی و ثبت تراکنشهای جدید و همچنین ایمن‌ساختن شبکۀ بلاکچین است. تحقق این اهداف در گرو انجام محاسباتی پیچیده است؛ از این رو برای ماینینگ به سخت‌افزارهای ویژه و پرتوان نیاز است. برای ماینینگ از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای گوناگونی استفاده میکنند. به هرکدام از این سخت‌افزارها و نرم‌افزارها یک «نود شبکه» (گره) می‌گویند.
نودها دائماً با یکدیگر در رقابتند تا هش تراکنش صحیح را پیش‌بینی کنند. هش تراکنش یک عدد صحیح در مبنای ۱۶ است. طبیعی است که در این رقابت یکی از رایانه‌ها زودتر از بقیه هش تراکنش صحیح را می‌یابد و تراکنش را تأیید می‌کند. این اتفاق دو نتیجه دارد: تراکنش جدید در دفتر کل بلاکچین ثبت و دفتر کل به‌روزرسانی می‌شود؛ رایانۀ کشف‌کننده جایزه می‌گیرد. این جایزه بخشی از رمزارزی است که طی این فرایند خلق می‌شود.
ماینینگ نیازمند توان پردازشی فراوانی است. ماینرهای رمزارز به‌صورت داوطلبانه این توان پردازشی را فراهم می‌آورند. رایانۀ ماینر باید هزاران دفتر کل تراکنش را به‌صورت محلی ذخیره کند؛ بنابراین ماینینگ نیاز به حجم انبوهی از داده‌ها دارد. در نتیجه ماینینگ برای خرده ماینرها سودآور نیست. امروزه صاحبان مزارع ماینینگ تجهیزات ماینینگ گران‌بها و توانمندی را خریداری میکنند و هزینۀ الکتریسیته لازم برای فعالیت مزرعه‌هایشان را می‌پردازند.
گاهی اوقات توان ماینینگ این مزرعه‌ها کافی نیست؛ بنابراین صاحبان مزارع توان پردازشی‌شان را با هم ترکیب میکنند. نتیجۀ این مشارکت ایجاد استخر ماینینگ است. در استخرهای ماینینگ، صاحب هر مزرعه به نسبت توان پردازشی مزرعه‌اش از جایزه سهم می‌برد.
تفاوت ماینینگ و مینتینگ
تفاوت اصلی مینتینگ و ماینینگ در دو مسئله است: الگوریتم اجماع؛ فرایند ایجاد رمزارزهای جدید. برای مینتینگ از الگوریتم اثبات سهام بهره می‌گیرند؛ اما در ماینینگ از الگوریتم اثبات کار استفاده میکنند. درست است که نتیجۀ مینتینگ و ماینینگ مینت‌شدن (ضرب و خلق) سکههای رمزارزی جدید است؛ اما فرایند تحقق این هدف در الگوریتم اثبات کار ماینینگ و الگوریتم اثبات سهام مینتینگ متفاوت است.
بر اثر مینتینگ و ماینینگ، توکن‌های جدیدی در شبکۀ بلاکچین ایجاد می‌شوند. توکن‌های مذکور باید به‌صورت غیرمتمرکز در شبکه توزیع شوند. نخستین گام برای تحقق چنین هدفی تأمین امنیت شبکه بلاکچین است. فراهم‌ساختن این بستر ایمن یکی از اهداف مشترک مینتینگ و ماینینگ است. در شبکۀ بیتکوین، مینتینگ زیرمجموعه‌ای از فرایند ماینینگ است: پس از مشخ‍ص‌شدن هش یک بلوک برای نخستین بار، سکههای جدید خلق می‌شوند.
آشنایی با مینتینگ و ماینینگ و استیکینگ
مینتینگ با ماینینگ تفاوت دارد؛ اما فرایندهای دخیل در مینتینگ شبیه به استیکینگ هستند. این سه اصطلاح در بحث رمزارزها بسیار مهمند؛ اما معمولاً نوآموزان آنها را با هم اشتباه می‌گیرند. مطابق توضیحات بالا، مینتینگ فرایند افزوده‌شدن سکههای جدید به گردش مالی است. این فرایند بر اساس الگوریتم اثبات سهام انجام می‌شود. هنگام مینتینگ، اعتبارسنجی تراکنش‌ها را ولیدیتورها انجام میدهند.
ولیدیتورها نودهایی در شبکۀ بلاکچین‌اند. این نودها از طریق استیکینگ رمزارزهای بومی همان بلاکچین باعث امنیت شبکه می‌شوند. ولیدیتورها موظفند اعتبار تراکنشهای انجام‌شده در شبکه را بسنجند و در ازای این فعالیت، از محل کارمزد تراکنش‌ها جایزه دریافت میکنند. مینتینگ فرایند ذخیره‌سازی دارایی‌های دیجیتالی در بلاکچین است. این دارایی‌ها را با نام توکن غیرقابل معاوضه (ان‌اف‌تی) می‌شناسند.
شباهت‌های ماینینگ، مینتینگ و استیکینگ
ماینینگ و مینتینگ شبیه به یکدیگرند؛ زیرا به دنبال نتیجۀ یکسانی‌اند اما برای رسیدن به آن، رویکردهای گوناگونی را در پیش گرفته‌اند. ماینینگ را به کمک الگوریتم اثبات کار انجام میدهند؛ اما برای استیکینگ، الگوریتم اثبات سهام را به کار می‌گیرند. در ماینینگ، صحت‌سنجی بلوک‌های تراکنش برعهدۀ نودهایی است که محاسبات ریاضی انجام میدهند. در مینتینگ، صحت بلوک‌های تراکنش را ولیدیتورها می‌سنجند. ولیدیتورها با استیکینگ رمزارز بومی همان بلاکچین، این هدف را محقق می‌سازند.
تفاوت استیکینگ، ماینینگ و مینتینگ
استیکینگ، ماینینگ و مینتینگ رمزارزها تفاوت‌هایی بنیادی دارند؛ اما مینتینگ همیشه همراه با استیکینگ است. هدف ماینینگ و مینتینگ ایمنی پایدار شبکه و صحت‌سنجی تراکنشهای بلاکچین است.
استیکینگ رمزارزها راهی برای کسب درآمد غیرفعال است. سرمایه‌گذاران حوزۀ رمزارزها می‌توانند بدون نیاز به فروش یا مبادله دارایی‌شان، با استیکینگ رمزارزهایشان درآمد غیرفعال کسب کنند. استیکینگ یکی از روش‌‌های تأمین نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز است: کاربران موقتاً نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز را تأمین میکنند و در ازای آن سود می‌گیرند. به این رویکرد «دیفای استیکینگ» یا «دیفای فارمینگ» نیز می‌گویند. بعلاوه دیدیم تعدادی از کاربران با استیک‌کردن رمزارزهایشان، نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز را تأمین میکنند. چنین کاربرانی را «تأمین‌کنندۀ نقدینگی» (LP) می‌نامند.
استیکینگ مانند سپرده‌گذاشتن پول در حساب‌های سرمایه‌گذاری با نرخ بهرۀ زیاد است. هنگامی که پولتان را در چنین حساب‌هایی به سپرده می‌گذارید، معمولاً بانک یا پول شما را سرمایه‌گذاری می‌کند یا آن را به دیگران وام می‌دهد. سپس بانک به‌ازای سپرده‌گذاری این مبلغ، برای مدت‌زمان مشخص بخشی از سود وام را به شما می‌پردازد. استیکینگ رمزارزها نیز همین‌گونه است: با هدف تأمین نقدینگی، سکه‌هایتان را قفل می‌کنید و بستری برای انجام سریع مبادلات فراهم می‌آورید. سود حاصل از استیکینگ را بر مبنای درصد سرمایۀ شخص محاسبه میکنند. هنگام انجام تراکنش، کاربران مبلغی را به‌عنوان کارمزد می‌پردازند و سود استیکینگ از محل این کارمزدها محاسبه می‌شود. سود استیکنیگ به مراتب بیشتر از میزان سود بانکی است.
مقالات داغ