Vadeli işlemlerde, bazen pozisyonu kapatırken gelir oranı pozitif gözükse de pozisyonun toplam fon miktarı azalmış oluyor. Neden? Aslında o eksilen fonlar, gerçekleştirilen pozisyon kapatma işlemi için işlem ücreti olarak borsa tarafından kesiliyor. Bu nedenle, bazı deneyimli yatırımcılar genellikle yeni başlayanları daha fazla gözlemlemeleri, daha az işlem gerçekleştirmeleri konusunda uyarır. Sık gerçekleştirilen vadeli işlemler yalnızca düşünce yapısını kolayca etkilemekle kalmaz, kazanma oranını düşürürken, işlem maliyetlerini de arttırır. Ayrıca, uzun bir süre boyunca biriken işlem ücretleri de çok pahalı olabilir.
Bir kripto para borsasında işlem gerçekleştirmenin amacı her zaman gelir elde etmektir. Borsanın işlem ücreti kurallarını anlamadan körü körüne işlem gerçekleştirirsek, sık sık zarara uğrarız. Şu anda, ana akım borsa platformlarında vadeli işlemler için işlem ücreti, İşlem Ücreti ve Fonlama Ücreti olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
İşlem Ücreti
Vadeli işlem piyasasında işlem gerçeklekleştirirken, hem Yapıcılar (Maker) hem Alıcılar (Taker) işlem ücreti ödemek zorundadır. Maker ve Taker ücret oranları farklı olabilir ve farklı borsalar, Maker ve Taker için farklı ücret oranlarına sahiptir.
Ancak, Maker ücreti genellikle Taker Ücretinden daha düşüktür, bu anlaşılabilir bir durumdur çünkü Maker emir vererek piyasaya daha fazla likidite sağlarken, Taker piyasadaki mevcut emirleri gerçekleştirerek piyasadaki likiditeyi tüketir. Bu nedenle, çoğu borsada Maker ücreti, Taker ücretinden daha düşüktür.
CoinEx borsası örnek alındığında, CoinEx’te vadeli işlem gerçekleştiren sıradan kullanıcılar için ücren oranları aşağıdaki gibidir:
Maker: 0.03%
Taker: 0.05%
Doğrusal sözleşme işlem ücreti = Ücret Oranı * Sözleşme Miktarı* Alım/Satım Fiyatı
Ters Sözleşme İşlem Ücreti = Ücret Oranı * Sözleşme Miktarı * Sözleşme Nominal Değeri / Alım/Satım Fiyatı
A kullanıcısının doğrusal sözleşme açtığını, BTC’nin fiyatı 40.000 USDT iken, 400 USDT ile 1 BTC satın alarak 100x kaldıraçla uzun bir pozisyon açtığını ve tüm pozisyonu 50.000 USDT fiyatından sattığını varsayalım, o zaman A kullanıcısının gerçekleştirdiği vadeli işlem için ödemesi gereken işlem ücreti:
Pozisyonu açmak için ödenecek işlem ücreti= 0.05%*1*40,000 USDT = 20 USDT
Pozisyonu kapatmak için ödenecek işlem ücreti = 0.03%*1*50,000 USDT = 15 USDT
Ters sözleşme için işlem ücreti de yukarıdaki formüle göre hesaplanabilir. Kısacası, A Kullanıcısının bir vadeli işlem gerçekleştirdikten sonra kar etmesine rağmen, tek başına işlem ücretinin 35 USDT’ye mal olacağı görülebilir, bu da anaparanın neredeyse 1/10'u kadardır. Bu aynı zamanda uzun bir süre boyunca birikince büyük bir işlem maliyetidir.
İşlem ücretini düşürmenin bir yolu var mı?
Cevap evet. Şu anda, birçok borsa, kullanıcılara işlem eşiğini düşürmek için birçok avantaj sunuyor. Örnek olarak CoinEx’i ele alalım, sıradan kullanıcılar için Maker/Taker oranı %0.03/%0.05'tir, ancak kullanıcının sahip olduğu CET ( CoinEx platformunun tokeni) miktarı belirli bir seviyeye ulaştığında işlem ücreti oranı düşecektir.
Fonlama Ücreti
Vadeli işlem piyasasında, sürekli vadeli işlem sözleşmelerinin yanı sıra teslim sözleşmeleri de vardır. Teslim sözleşmeleri aylık veya üçer aylık olarak yapılır ve teslim sözleşmelerinin piyasa fiyatı düzenli likidite yoluyla spot fiyata geri döner. Sürekli vadeli işlem sözleşmelerinde ise süresi dolacak bir işlem tarihi yoktur, kullanıcılar sözleşmeyi her zaman elinde tutabilir. Bu nedenle, herhangi bir düzeltme mekanizması olmazsa, vadeli işlem fiyatı ile spot fiyat arasındaki fiyat farkı giderek artabilir. Sürekli vadeli işlem sözleşmesinde, vadeli işlem fiyatını spot fiyat seviyesine getirmek için fiyat farkını en aza indirecek bir düzeltme mekanizmasına ihtiyaç duyulur, bundan dolayı bir fonlama ücreti mekanizması bulunur.
İşlem ücretlerine ek olarak, fonlama ücreti de kullanıcıların maliyetlerini etkileyecektir. vadeli işlem fiyatı spot fiyattan yüksek olduğunda, borsa pozitif bir fonlama oranı belirleyecektir. Bu, uzun pozisyon sahiplerinin kısa pozisyon sahiplerine fonlama ücreti ödeyeceği anlamına gelir. Vadeli işlem fiyatı spot fiyattan düşük olduğunda ise fonlama oranı negatif olacak ve kısa pozisyon sahipleri, uzun pozisyon sahiplerine fonlama ücreti ödeyecektir. Fonlama oranı, piyasa dalgalanmalarına göre değişmekte olup, piyasadaki uzun-kısa oranı ile belirlenmektedir, sabit bir değeri bulunmamaktadır.
CoinEx Fonlama ücreti her 8 saatte bir kez hesaplanır: 0:00, 8:00, 16:00 (UTC). Kullanıcıların yalnızca bu saatlerde açık pozisyonları varsa fonlama ücreti ödemesi veya alması gerekir. Ancak, bu saatlerde pozisyon kapanırsa kullanıcılar fonlama ücreti ödemek zorunda değildir. Fonlama ücreti kullanıcılar arasında ödenmektedir, CoinEx herhangi bir fonlama ücreti talep etmez.
Özet
1.Sürekli vadeli işlem sözleşmlerinde pozisyonlarının kâr ve zararına (PNL) ek olarak, kullanıcılar ayrıca işlem ücreti ve fonlama ücreti de ödemek zorundadır;
2. İşlem ücretleri kaçınılmazdır, ancak sık işlem gerçekleştirmekten kaçınarak veya borsanın VIP kullanıcısı olarak ücret oranını ve işlem maliyetlerini azaltabilirsiniz;
3. Fonlama oranı pozitif olduğunda, uzun pozisyon sahipleri kısa pozisyon sahiplerine fonlama ücreti öder. Fonlama oranı negatif olduğunda ise, kısa pozisyon sahipleri uzun pozisyon sahiplerine fonlama ücreti öder;
4. CoinEx herhangi bir fonlama ücreti talep etmez, fonlama ücreti kullanıcılar tarafından ödenir/alınır ve her 8 saatte bir kez hesaplanır.