Ethereum'un merakla beklenen Dencun Yükseltmesi, Layer 2 (Katman 2) ölçeklendirme çözümleri için büyük fırsatların kilidini açmaya hazırlanıyor. Dencun'un yeteneklerinden faydalanmaya yönelik öne çıkan en iyi Layer 2 protokollerinden bazılarını inceleyelim.
Dencun, EIP-4844 aracılığıyla Layer 2'yi hızlandırır, Blob'lar sunarak işlem kapasitesini artırır ve ücretleri düşürür. Bu, Ethereum Layer 2'yi alternatif Layer 1'e kıyasla önemli ölçüde güçlendirir. Bununla birlikte, Layer 2 arasındaki rekabet, pazar payı için yarıştıkça daha da artacaktır.
Arbitrum: En Büyük Kazanan
Arbitrium, protokol sayısı ve ekosistem zenginliği açısından Ethereum Layer 2’ye sürekli olarak öncülük etmiştir. Gelişen türev ürünleri ve Treasure DAO (DAO Hazinesi) gibi en iyi oyun ekosistemlerin inkübasyonu benzersizdir.
DefiLlama'ya göre, Arbitrum'un 524 protokolü vardır ve tüm zincirler arasında 3. sırada yer almaktadır. Kilitli Toplam Değer (TVL) ise 2.6 milyar dolarla tüm protokoller arasında 4. sıradadır. L2Beat verilerine göre Arbitrum’da son 30 günde 28 milyon işlemi gerçekleştirilmiş olup, zkSync'in ardından 2. sıradadır.
Oyun ve türev ürünler gibi yüksek işlem kapasitesine sahip sektörlerdeki mevcut hakimiyeti göz önüne alındığında, Arbitrum en büyük Dencun kazananı olarak dikkat çekiyor. Geliştirilmiş performans, geliştiricilerin Layer 2 sınırlamaları yerine yeniliklere daha fazla odaklanmalarını sağlar. Bu olumlu döngü, muhtemelen Arbitrum üzerinde daha fazla önde gelen protokolün ortaya çıkmasına yol açacaktır.
Optimism: Herkes için Özel Blokzincirler
Arbitrum'un hacim olarak gerisinde kalmasına rağmen Optimism, OP Stack aracılığıyla yaratıcı bir yaklaşım benimseyerek projelerin tek bir tıklamayla tamamen özelleştirilebilir, birlikte çalışabilir blok zincirleri başlatmasına imkan sağlıyor. Başlıca benimseyenler arasında Coinbase'in Base Chain'i, BNB Chain'in opBNB'si ve Worldcoin ile DeBank gibi dikkat çeken projeler bulunmaktadır.
Dencun Yükseltmesi, OP Stack tabanlı bu SuperChain'leri de kapsayacak ve Optimism'in konumunu daha da güçlendirecektir.
Liderlerin Ötesinde: Üç Layer 2 Segmenti
Arbitrium ve ve Optimism dışında diğer Layer 2 adayları, özellikle de token öncesi protokoller dikkat çekmektedir. Layer 2 ortamı genel olarak üç kategoriye ayrılabilir:
- ZK Rollup’lar - daha yüksek geliştirme karmaşıklığına sahip, ancak güçlü teknoloji (zkSync, Starknet)
- Borsa Destekli Katmanlar (Mantle, Base) - derin kaynaklara sahip
- İlgi Çekici Layer 2 İnovasyonları (Metis, Manta, Blast) - yükselen yıldızlar
Her bir segment, Dencun'un yakıt ve performans güncellemelerinden avantajlı çıkacaktır. Protokoller lider olarak ortaya çıkmak için değer önerilerini geliştirdikçe rekabetin yoğunlaştığını görürüz.
Dencun'un Veri Erişilebilirliğinden Yararlanma
Dencun'un Blob veri yapısı, bir ay içinde silinmeden önce geçici Layer 2 veri kullanılabilirliği sağlar. Bu verilerin değeri hala belirsiz olsa da on-chain (zincir üstü) verileri kriptoda büyük ölçüde stratejiktir.
Bu, Filecoin ve Arweave gibi yerleşik çözümleri ve EigenDA ile EthStorage gibi veri erişilebilirliği için özel olarak geliştirilmiş yeni çözümleri içerir. Bu çözümlerin birbirini tamamlayan yetenekleri, Ethereum üzerinde zengin bir veri ekonomisini güçlendirmeye yardımcı olabilir.
Dencun'dan Faydalanmaya Hazır Olan Uygulamalar
Dencun'un Layer 2 performansını hızlandırmasıyla, oyun ve türevler gibi yüksek hacimli sektörler fırsatlar konusunda ilk sıralarda geliyor.
Türev ürünler için, order book (emir defteri) modelleri her zaman düşük likidite ve yüksek slippage (slipaj) gibi Layer 2 sınırlamalarıyla karşı karşıya kalmış ve profesyonel yatırımcıları caydırmıştır.
Oyunlar için, verim sıkıntılarını ortadan kaldırmak, gerçekten merkezi olmayan ve etkileşimli olarak sürükleyici oyun deneyimlerinin yolunu açar. Blokzincir oyunlarının bir sonraki evriminin Ethereum Layer 2 üzerinde gelişmesini bekleyebiliriz.
Sonuç olarak;
Dencun, Ethereum için bir dönüm noktasını temsil ederek Layer 2 yeteneklerini önemli ölçüde güçlendiriyor. Ortaya çıkan performans artışı, düşük maliyetler ve veri kullanılabilirliği, Ethereum'un gelişmekte olan Layer 2 ortamında yeni bir inovasyon dalgasını başlatacaktır. Bu yükseltme, Ethereum'un pazar liderliğini pekiştirirken platformun kurucular ve kullanıcılar için yeni olanaklar sunarak istikrarlı bir şekilde 2.0 çağına doğru ilerlemesine katkıda bulunacaktır.
Popüler