اگر پنج سال پیش از بیتکوین جلوی کارشناسان مالی سنتی اسم میبردید، احتمالاً ایدهاش را مسخره میکردند. ولی اگر الان از بیتکوین حرف بزنید، ممکن است راجع به پتانسیل بیتکوین برای فتح قلههای جدید بحث کنند.
والاستریت در گذشته: بزرگترین مخالف بیتکوین
نخبگان والاستریت بیتکوین را تا مدتها بعد از تولدش خوار و بیاهمیت میشمردند. پیشگوی اوماها، وارن بافت، و شریکش، چارلی مانگر، از جمله برجستهترین منتقدانش بودند که اعتقاد داشتند بیتکوین هیچ ارزش ذاتی ندارد. این «سرمایهگذاران ارزشی» حتی با اوجگیری قیمت بیتکوین هم از خریدش امتناع کردند.
بانک جی پی مورگان چیس، یکی از سرشناسترین بانکهای سرمایهگذاری دنیا، نیز در ابتدا بیتکوین را رد کرد. در سال 2017، مدیر عامل این بانک، جیمی دیمون، بیتکوین را «ترفند پانزی نامتمرکز» خواند و گفت که تمام معاملهگران بانک را بهمحض کار با بیتکوین اخراج خواهد کرد، چون که مزخرف است. بعلاوه، سایر اسطورههای والاستریت (از جمله شرکت گلدمن ساکس) نیز در 2020 نسبت به بیتکوین ابراز تردید کردند.
انتقاد والاستریت از بیتکوین تعجببرانگیز نیست. نمیتوان ارزش رمزارزها را با معیارهای مالی سنتی سنجید و بیشتر نخبگان والاستریت از نظام مالی سنتی راضی بودند. حفظ وضعیت فعلی برای این ذینفعان خاص خیلی راحتتر از پذیرش یک عامل اخلالگر بود.
والاستریت در حال: استقبال از رمزارز
مخالفت والاستریت چندان دوام نیاورد. اگرچه چهرههای سرشناسی مانند وارن بافت هنوز با تردید به بیتکوین نگاه میکنند، ولی نسل جدیدی از سرمایهگذاران از رمزارزها استقبال کردهاند که همیشه فناوریهای نوظهور را دوست داشتهاند. نمونهاش ایلان ماسک است که همواره در خلاف جهت آب شنا میکند. او از بافت بابت عدم سرمایهگذاری در تسلا انتقاد کرد و دیدگاههایش راجع به بیتکوین را مسخره کرد. نمونه دیگرش کتی وود (مدیر سرشناس صندوق والاستریت) است که بابت سرمایهگذاری مستمر در سهام شرکتهای فناوری مشهور است. پیشبینیهای او جسورانهتر است و معتقد است که ارزش بیتکوین تا 2030 به 1 میلیون دلار میرسد.
بعلاوه، شرکتهای سرمایهگذاری پیشتاز هم پذیرش ارزهای دیجیتال را شروع کردهاند. به طور مثال، شرکت جی پی مورگان چیس مرتباً گزارشهایی راجع به داراییهای رمزی منتشر میکند و در سال 2022 با پروژۀ بلاکچین پلیگان همکاری کرد تا معاملات فرامرزی آزمایشی انجام دهد. موضع گلدمن ساکس در قبال رمزارزها از این هم مثبتتر است: این شرکت اولین تسهیلات وام به پشتوانه بیتکوین را راهاندازی کرده است که آپشنهای بیتکوین را در خارج از بورس معامله میکند. گلدمن ساکس تیم مخصوصی را برای سرمایههای دیجیتال تشکیل داده است. بعلاوه، غولهای بانکی والاستریت مانند سیتیگروپ، ولز فارگو، و مورگان استنلی، هم پا به عرصه بلاکچین و رمزارزها گذاشتهاند.
آِیا والاستریت بهترین راهحل برای وب3 است؟
تغییر موضع والاستریت راجع به رمزارزها بر هیچ کس پوشیده نیست. ازیکطرف، رمزارزها مرتباً از نظر ارزش بازار رکورد میزنند و تبدیل به یکی از پربازدهترین داراییهای نوآورانه در سالهای اخیر شدهاند تا جایی که والاستریت مجاب شد این اختراع جدید را مطالعه کند. از طرف دیگر، با پیشرفت فناوری بلاکچین، کاربردهای وب3 هم به بلوغ رسیدهاند و بستر لازم را برای حوزههای نوآورانهای مثل دیفای (DeFi)، توکنهای غیر قابل معاوضه (NFT) و سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز (DAO) فراهم کردهاند. تعداد کاربران این حوزهها روزبهروز در حال افزایش است و ثابت میکند که رمزارزها دیگر خالی از کاربرد واقعی نیستند. بدین ترتیب، والاستریت باید ظرفیت و ارزش وب3 را به رسمیت بشناسد.
بااینحال، والاستریت خیلی از وب3 استقبال نکرد، بلکه برای حفظ بهتر نظام مالی سنتی مجبور به پذیرش وب3 شد. به همین خاطر، نخبگان والاستریت سعی داشتند که صنعت رمزارز را با تصاحبهای عظیم «قبضه» کنند، ولی ظاهراً تلاشهایشان هنوز نتیجه مطلوبی نداده است. به طور مثال، سم بنکمن فراید معاملهگر جوان و خبرهای بود که به پشتوانه سرمایه والاستریت، شرکت FTX را در فرایند تصاحب و گسترش تهاجمی مدیریت کرد تا بازار دیفای را با استانداردهای صنفی قبضه کند. ولی در نهایت بهخاطر سوءاستفاده از وجوه کاربران مجبور به اعلام ورشکستگی شد.
اصول اساسی والاستریت بر خلاف ماهیت وب3 و رمزارز هستند، تناقضی که در جریان گیم استاپ به اوجش رسید. وب3 حامی تمرکززدایی، شفافیت، آزادی و برابری برای همه است، اما والاستریت همواره با دید تحقیر به سرمایهگذاران خرد نگاه کرده و از منافع صاحبان ثروت دفاع میکند.
نخبگان والاستریت نمیتوانند واقعیت آشکار، یعنی رمزارزها، را نادیده بگیرند، اما توسعه وب3 فقط به والاستریت محدود نمیشود. در لبنان که نظام بانکی تقریباً فروریخته، شرکتهای زیادی برحسب بیتکوین قیمت میدهند. طبق آمار وبسایت Chainalysis ، ویتنام که جزو برترین کشورها از نظر پذیرش ارز است یکی از پایینترین نرخهای شمول مالی را نیز دارد. انسانهای زیادی در سراسر دنیا با رمزارز معامله میکنند که دسترسی به حساب بانکی ندارند.
شکی نیست که محبوبترین پروژههای وب3 به موفقیت بلندمدت خواهند رسید. طبق تحلیل کوینکس بهترین راهحل برای آینده وب3 و صنعت رمزارزها این است: «رهایی از غل و زنجیرهای مالی سنتی، رفع شکاف اطلاعاتی بین سرمایهگذاران خرد و عوامل سازمانی، و ارائه همگانی خدمات شفاف رمزارزی.»
مقالات داغ