Kripto endüstrisi genişlemeye devam ederken, kripto türev ürünler de giderek çeşitlendi. Özellikle sürekli vadeli işlem sözleşmeleri, kripto piyasasındaki en yaygın türev haline geldi. Ancak yeni başlayanların çoğu için sözleşmelere ilk tepki şudur: Pozisyonum likidasyona uğrayacak mı? Dolayısıyla likidasyondan nasıl kaçınılacağını bilmek için öncelikle iki önemli kavramı hesaplamayı öğrenmeliyiz: Marj ve Marj Oranı.
Sürekli vadeli işlem sözleşmelerinde, piyasa sizden pozisyonunuzun açılış değeri ve kaldıraç çarpanına göre, sözleşme performansı için garanti teminatı olarak belirli bir orana göre, küçük bir miktar para ödemenizi talep eder, sözleşmeli işlemlere ancak bu şekilde katılabilirsiniz. Bu garanti teminatına da sözleşme marjı deriz. Ters sözleşmelerin hesaplama yöntemi, doğrusal sözleşmelerin hesaplama yönteminden farklı olduğu için, aşağıda marj ve marj oranı hesaplama yöntemlerini ayrıntılı olarak anlatırken doğrusal sözleşmeler üzerinden örnek vereceğiz.
Sözleşme emri verme işlemine pozisyon açma denir. Pozisyon açarken ilk marj (başlangıç teminatı) gerekir. İlk Marj = Pozisyonun Açılış Değeri* İlk Marj Oranı, burada, İlk Marj Oranı = 1 / Kaldıraç Çarpanı*%100.
Örneğin, Bitcoin’in fiyatı 30.000 USDT iken, uzun pozisyon açıp 10x kaldıraç kullanarak 1 BTC satın almak istiyorsunuz, o zaman pozisyon miktarı 1 BTC olur.
Yukarıdaki örnekte, Pozisyonun Açılış Değeri = Pozisyon Miktarı * Açılan Pozisyonun işlem Fiyatı = 1*30.000=30.000 USDT;
İlk Marj Oranı= 1/Kaldıraç Çarpanı*%100=1/10*%100=%10;
İlk Marj= Pozisyonun Açılış Değeri*İlk Marj Oranı=30.000*%10=3.000 USDT
Bu nedenle, bir sözleşme emri vermeden önce 3.000 USDT’lik ilk marj (başlangıç teminatı) ödemeniz gerekir.
Pozisyon açtıktan sonra, piyasadaki fiyat dalgalanmalarından dolayı, pozisyon değeri ve pozisyon marjı da değişecektir. Bu süreçte, dikkat edilmesi gereken en önemli değerler Marj Oranı ve Sürdürme Marjı Oranıdır. Marj oranı, mevcut pozisyon için gereken Sürdürme Marjı Oranı+Likidasyon Ücreti Oranından düşük veya eşit olduğunda, sistem otomatik olarak zorunlu likidasyonu tetikleyecektir.
Şu anda CoinEx, İzole Marj ve Çapraz Marj olmak üzere iki marj modunu desteklemektedir. Çapraz marj modunda, hesaptaki kullanılabilir bakiyenin tamamı, mevcut pozisyonun marjı olarak kullanılabilir. Pozisyon marjı, sürdürme marjından az ise, sistem vadeli hesaptaki kullanılabilir bakiyeden pozisyona otomatik olarak marj aktaracaktır; İzole marj modunda, pozisyon marjı yalnızca mevcut pozisyonun marjı olarak kullanılır. Siz marjı kendiniz artırmadıkça, sistem marjı artırmayacaktır.
Bu nedenle, izole marj modunda, Marj Oranı = ( Pozisyon Marjı ) / Pozisyonun Açılış Değeri; Çapraz marj modunda, Marj Oranı = ( Kullanılabilir Marj+Pozisyon Marjı) / Pozisyonun Açılış Değeri. burada, Pozisyon marjı= İlk marj + Artırılmış marj — Azaltılmış marj + Tamamlanmamış PNL.
Uzun pozisyonda, Tamamlanmamış PNL = Pozisyon Miktarı* ( Değer Fiyatı — Ort. Poziyon Açılış Fiyatı );
Kısa pozisyonda, Tamamlanmamış PNL = Pozisyon Miktarı*(Ort. Poziyon Açılış Fiyatı — Değer Fiyatı);
Açıklamak için yukarıda verdiğimiz örneği kullanmaya devam ediyoruz. Bitcoin’in fiyatı 30.000 USDT, uzun pozisyon açıp 10x kaldıraç kullanarak 1 BTC satın aldınız, 3.000 USDT’lik ilk marjınızı da hazırladınız. Hesabınızda hala 2.000 USDT’lik kullanılabilir marj var. Bu noktada, BTC fiyatı %5 düştü ve değer fiyatı 28.500 USDT’ye ulaştı. Bu arada, hiç marj artırması yapmadınız. (Hesaplama kolaylığı açısından işlem ücretleri aşağıdaki hesaplamalara dahil edilmeyecektir.)
Bu noktada, Tamamlanmamış PNL = Pozisyon Miktarı* ( Değer Fiyatı — Ort. Poziyon Açılış Fiyatı ) = 1*（28.500–30.000）=-1.500 USDT;
Pozisyon marjı= İlk marj + Artırılmış marj — Azaltılmış marj + Tamamlanmamış PNL = 3.000 -1.500 = 1.500 USDT;
İzole Marj Modunda, Marj Oranı=(Pozisyon Marjı)/Pozisyonun Açılış Değeri= 1.500/30.000 = %5;
Çapraz marj modunda, Marj Oranı=(Kullanılabilir Marj+Pozisyon Marjı)/ Pozisyonun Açılış Değeri=(2.000+1.500) /30.000=%11.67
CoinEx’in resmi web sitesine göre, pozisyon seviyesi 0–10 BTC arasında ise sürdürme marjı oranı %0,50'dir ve bu, marj oranının %0,50 olduğu anlamına gelir, pozisyon zorunlu likidasyona uğrayacaktır. Bu durumda, sistemin likidasyon fiyatını bu şekilde hesaplayabiliriz.
Sürdürme Marjı=Pozisyonun Açılış Değeri*Sürdürme Marjı Oranı= 30.000*%0.50 = 150 USDT
İzole marj modunda ise, Tamamlanmamış PNL=Sürdürme Marjı-İlk Marj=150–3.000=-2.850; Likidasyon Fiyatı=Tamamlanmamış PNL/Pozisyon Miktarı+Ort. Pozisyon Açılış Fiyatı=27.150;
Çapraz marj modunda ise, Tamamlanmamış PNL=Sürdürme Marjı-İlk Marj-Kullanılabilir Marj= -4.850; Likidasyon Fiyatı=Tamamlanmamış PNL/Pozisyon Miktarı+Ort. Pozisyon Açılış Fiyatı=25.150
Gördüğünüz üzere, marj oranı ve likidasyon fiyatı yakından ilişkilidir. Zorlu piyasa şartlarında likidasyon risklerini azaltmak için marj oranını doğru hesaplamanız, yatırım stratejinizi zamanında ayarlamanız gerekir. Tabii ki, CoinEx’teki Hesap Makinesi işlevini, gelirleri ve likidasyon fiyatını her an daha kolay bir şekilde hesaplamak için kullanabilirsiniz.
Popüler